-
1 system
1) система || системный2) система; установка; устройство; комплекс3) программа•- adaptive control system
- address selection system
- addressing system
- advice-giving system
- AI planning system
- AI system
- analog computing system
- analog-digital computing system
- analysis information system
- application system
- arabic number system
- arithmetic system
- assembly system
- asymmetrical system
- atomic system
- attached processor system
- audio system
- authoring system
- automated office system
- automatic block system
- automatic checkout system
- automatic control system
- automatic search system
- automatic test system
- automatically programmed system
- automatically taught system
- autoprogrammable system
- axiomatic system
- backup system
- bad system
- bang-bang system
- base-2 system
- basic system
- batch-processing system
- binary system
- binary-coded decimal system
- binary-number system
- biquinary system
- bit-mapped system
- bit-slice system
- black-board expert system
- block parity system
- buddy system
- business system
- bus-oriented system
- bussed system
- CAD system
- call-reply system
- carrier system
- cause-controlled system
- character recognition system
- character-reading system
- chargeback system
- check sum error-detecting system
- chip-layout system
- clock system
- closed loop system
- closed system
- co-authoring system
- code recognition system
- code system
- coded-decimal system
- code-dependent system
- code-insensitive system
- code-sensitive system
- code-transparent system
- coding system
- coincident selection system
- cold system
- color-coded system
- command system
- common-bus system
- communication data system
- communications-oriented system
- complete articulated system
- computer system
- computer-aided design system
- computer-aided system
- computer-based system
- computer-based weapon system
- computerized system
- computing system
- concatenated coding system
- concealment system
- conservative system
- contention system
- continuous presence system
- control system
- controlled system
- controlling system
- coordinate system
- cordonnier system
- costrained vision system
- cross system
- crossbar switch system
- data acquisition system
- data collection system
- data exchange system
- data flow system
- data gethering system
- data handling system
- data management system
- data preparation system
- data processing system
- data reduction system
- data retrieval system
- data storage system
- data system
- data transmission system
- database management system
- database support system
- data-managed system
- decimal number system
- decimal system
- decimal numeration system
- decision support system
- decision-aided system
- decision-making system
- decision-support system
- decision-taking system
- decoding selection system
- decomposable system
- dedicated system
- degenerate system
- design library support system
- design-automation system
- design-verification system
- development support system
- development system
- digital communication system
- digital computing system
- direct-current system
- directly coupled system
- discrete system
- discrete-continuous system
- disk operating system
- display system
- distributed database management system
- distributed function system
- distributed intelligence system
- distributed parameter system
- distributed system
- distribution system
- double intermediate tape system
- down system
- drafting system
- dual system
- dual-computer system
- dual-processor system
- duodecimal number system
- duodecimal system
- duotricenary number system
- duotricenary system
- duplexed computer system
- duplex computer system
- dyadic number system
- dyadic system
- dynamic mapping system
- dynamic scene system
- dynamic support system
- electronic data processing system
- electronic sorting system
- encoding system
- equipment adapted data system
- erasing system
- error-controlled system
- error-correcting system
- error-detecting system
- executive file-control system
- executive system
- expert control system
- expert support system
- expert system
- expert-planning system
- externally pulsed system
- fail-safe system
- fail-soft system
- fan-out system
- fault-tolerant system
- feasible system
- federated system
- feed system
- feedback system
- feedforward control system
- fiche retrieval system
- file control system
- file system
- fixed-lenght record system
- fixed-point system
- fixed-radix numeration system
- floating-point system
- fluid transport system
- follow-up system
- forgiving system
- front-end system
- fuzzy expert system
- generic expert system
- geographically distributed system
- goal-seeking system
- good system
- graceful degradation system
- graphic data system
- graphics display system
- graphics system
- help system
- heterogeneous system
- hexadecimal number system
- hexadecimal system - host system
- hostless system
- host-satellite system
- human visual system
- hunting system
- hypermedia system
- imaging system
- incremental system
- independent system
- indirectly coupled system
- information storage and retrieval system
- information retrieval system
- information handling system
- information management system
- information processing system
- information system
- information-feedback system
- in-plant system
- input/output control system
- instruction system
- instrumentation management system
- integrated system
- intelligence system
- interactive control system
- interactive system
- intercommunicating system
- interlock system
- internal number system
- internal system
- Internet-enabled system
- interrupt system
- isolated system
- kernel system
- key-to-disk/tape system
- knowledge base management system
- knowledge system
- knowledge-based system
- large-scale computing system
- laser communication system
- layered control system - lexicon-driven system
- library reference system
- local-network system
- long-haul system
- lumped-parameter system
- machine tool control system
- machine-limited system
- machine-oriented programming system
- macroinstruction system
- macro system
- magnetic memory system
- magnetic recording system
- magnetic tape plotting system
- mail message system
- mail system
- mailbox system
- management information system
- man-machine system
- mapping system
- map-reading system
- mass memory system
- mass storage system
- master/slave system
- matrix memory system
- memory driver system
- memory system
- message handling system
- message system
- microcomputer system
- microfilm printing system
- midsplit system
- MIMO system
- mixed-base numbering system
- mixed-base number system
- mixed-radix numeration system
- model-based expert system
- modular system
- monitoring system
- monitor system
- mosaic system - multicomputer system
- multidimensional system
- multifrequency system
- multilevel storage system
- multiloop system
- multimaster communication system
- multimicroprocessor system
- multiple computation system
- multiple-bus system
- multiple-coincident magnetic storage system
- multiple-output control system
- multiplex system
- multiport system
- multiprocessing system
- multiprocessor system
- multiprogramming computer system
- multiprogramming system
- multisite system
- multispeaker system
- multistable system
- multitasking operating system
- multiterminal system
- multiuser computer system
- multiuser system
- multiuser operating system
- multivariable system
- multivariate system
- negative-base number representation system
- negative-base number system
- network operating system
- node-replicated system
- noncomputerized system
- nonconsistently based number system
- nondegenerate system
- number representation system
- numbering system
- number system
- numeral system
- numeration system
- numerical system
- octal number system
- octal system
- office automation system
- off-line system
- on-demand system
- one-level storage system
- one-loop system
- one-over-one address system
- on-line system
- open-ended system
- open system
- open-loop system
- operating system
- operational system
- optical memory system
- overdetermined system
- overload-hold system
- page-on-demand system
- panelboard system
- paper-tape system
- parameter-driven expert system
- pattern recognition system
- peek-a-boo system
- peripheral system
- pipeline system
- polled system
- polymorphic system
- polyphase system
- portable system
- positional representation system
- Post-production system
- priority scheduling system
- priority system
- procedural expert system
- process control system
- processor-sharing system
- production control system
- production system
- program system
- programming system
- protection system
- pulse system
- pulse-or-no-pulse system
- pulse-signal system
- punch card computer system
- pure-binary numeration system
- purposeful system
- quadruplex system
- question-answering system
- queueing system
- queue system
- radix numbering system
- radix number system
- reactive system
- reading system
- real-time expert system
- real-time operating system
- real-time system
- reasoning system
- recognition system
- recording system
- recovery system
- reduntant number system
- reduntant system
- reflected binary number system
- reflected binary system
- refreshment system
- remote-access system
- replicating system
- representation system
- request-repeat system
- rerecording system
- residue number system
- residue system
- resource-sharing system
- restorable system
- retrieval system
- retrieval-only system - robotic system
- robot system
- rule-based expert system
- rule-based system
- scalable system
- selection system
- self-adapting system
- self-adjusting system
- self-aligning system
- self-balancing system
- self-check system
- self-contained system
- self-correcting system
- self-descriptive system
- self-learning system
- self-organizing system
- self-sustained oscillation system
- self-test system
- sensor-based system
- sequential scheduling system
- sexadecimal number system
- sexadecimal system
- shared-files system
- shell expert system
- silicon-development system
- simplex system
- single-drive system
- single-inheritance system
- single-phase clock system
- single-site system
- single-user computer system
- SISO system
- skeletal expert system
- slave system
- soft-sectored disk system
- software system
- sound system
- source code control system
- source-destination system
- space-division system
- stabilizing system
- stable system
- stand-alone system
- start-stop system
- state-determined system
- stepped start-stop system
- stereo system
- stochastically disturbed system
- storage system
- stripped-down expert system
- subsplit system
- supervisor control system
- switching system
- symbolic assembly system
- syntactical system
- system explanation system
- system of logic
- system of notation
- system with delay
- system with time lag
- tabulating system
- tape data processing system
- tape drive system
- tape handling system
- tape operating system
- tape plotting system
- tape resident system
- tape-oriented system
- target system
- taught system
- telecommunictions system
- telecontrol system
- terminal system
- ternary number system
- ternary system
- test system
- testbed system
- text-to-speech system
- time-division system
- time-pattern control system
- time-shared system
- time-shared-bus system
- time-sharing system
- timing system
- total system
- translating system
- translation system
- translator writing system
- transmitting system
- tree-structured system
- trusted computer system
- two-failure mode system
- two-level return system
- two-level system
- two-phase clock system
- ultrastable system
- Unified system
- uninterruptible power system
- uniprocessor system
- unrestorable system
- unstable system
- up system
- variable-lenght record system
- virtual system
- virtual-memory operating system
- vision system
- visual system
- voice/audio processing system
- voice-response system
- volunteer system
- weighted number system
- weighted system
- writing system
- xerox copy system
- zero-one systemEnglish-Russian dictionary of computer science and programming > system
-
2 system
1) система || системный3) вчт операционная система; программа-супервизор5) вчт большая программа6) метод; способ; алгоритм•system halted — "система остановлена" ( экранное сообщение об остановке компьютера при наличии серьёзной ошибки)
- CPsystem- H-system- h-system- hydrogen-air/lead battery hybrid system- Ksystem- Lsystem- L*a*b* system- master/slave computer system- p-system- y-system- Δ-system -
3 system
n1) система2) способ; метод3) сеть4) строй•to deploy a system — размещать / разворачивать систему (напр. обороны)
to formulate a system — разрабатывать / вырабатывать систему
to overhaul / to reform a country's political system — перестраивать политическую систему страны
- abolition of the systemto set up a system — создавать / учреждать систему
- accounting system
- administrative system
- advanced system
- advantages of the system
- air-based system
- aircraft telecommunications system
- antagonistic systems
- anti-ballistic missile system
- anti-missile defense system
- anti-missile space defense system
- anti-satellite systems
- ASAT systems
- authoritative system
- automated management systems
- automated system
- automatic control system
- automatic data processing system
- banking system
- bipartisan system
- biparty system
- bonus system
- break-up of the system
- British entry into the European Monetary System
- bureaucrat system
- capitalist economic system
- capitalist system
- career development system
- centrally planned system
- clan system
- classified national defense system
- collapse of the system
- collective security system
- communal system
- communications system
- competitive price system
- complex system
- comprehensive system
- compulsory purchase system
- computer system
- constitutional system
- contract system
- control system
- conventional system
- country programming system
- credit and banking system
- credit system
- crisis of the system
- cultural system
- currently-operating system
- decentralized system
- defense system
- deficiency of the system
- delivery system
- democratic political systems
- deterrent system
- different social systems
- disintegration of the system
- distribution system
- dynamic international system
- early warning system
- ecological system
- economic system
- educational system
- effective system
- efficient system
- election system
- electoral system
- electronic system
- EMS
- European Monetary System
- exploitation system
- exploiting system
- fair system
- family-planning system
- federal grant system
- finance and credit system
- financial system
- first-past-the-post voting system
- forecasting system
- formation of the system
- free enterprise system
- free market system
- generalized system of preferences
- global system
- grid system
- ground-based system
- health care system
- health system
- historically established system
- home security system
- immunity system
- industrial system
- inequitable system
- information system
- INIS
- institutional system
- integrated system
- intelligence system
- International Nuclear Information System
- international system
- International Trusteeship System
- irrigation system
- job-by-job system of payment
- judicial system
- land tenure system
- land-based antiballistic missile system
- legal system
- liberalization of the political system
- life-support system
- majority system
- management system
- managerial system
- mandate system
- mandatory system
- market system
- mayor-council system
- merit system
- metric system
- missile and satellite detection system
- missile delivery system
- misuse of the judicial system for political purposes
- monarchical system
- monetary and credit system
- monetary system
- monitoring system
- monopolistic system
- motor-road and railway system
- multifaceted system
- multilateral payments system
- multiparty system
- mutually-acceptable system
- national accounting and control system
- national defense system
- new arms systems
- noncapitalist system
- obsolete social system
- old system
- one-man-one-vote system
- one-member-one-vote system
- one-party system
- opposing social systems
- optimum system
- outmoded system
- overhaul of the tax system
- parliamentary system
- party system
- payments system
- pension system
- people's democratic system
- philosophical system
- planning system
- political system
- post adjustment system
- power system
- preferential system
- premium system
- presidential system
- price system
- private enterprise system
- program budgeting system
- proportional representation system
- public pension system
- records system
- regimented political system
- remnants of the system
- reports system
- republican system
- ruling system
- safeguards system
- satellite-tracking system
- sea-based system
- security system
- social security system
- social system
- socio-economic system
- socio-political system
- space defense system
- space weapons systems
- space-based system
- spoils system
- stability system
- stable system
- state political system
- state system
- state-managed social security system
- strategic nuclear-weapon systems
- submarine-based system
- supply system
- system of collective security
- system of exploitation
- system of geographical distribution
- system of government and public organizations - taxation system
- technologically advanced weapons systems
- territorial system
- training system
- transition to a multiparty system
- tribal system
- trusteeship system
- two-party system
- united economic system
- visa system
- voting system
- wage system
- world system
- world trading system -
4 system
n1) система; комплекс2) система; порядок; классификация3) метод; способ
- accelerated cost recovery system
- accounting system
- actual cost system
- administrative system
- advanced system
- airline system
- appointment system
- assessment system
- automated control system
- automated management system
- automatic conveyor system
- automatic data processing system
- automatic transfer system
- banking system
- batch system
- bidding system
- bilateral clearing system
- bimetallic monetary system
- bonus system
- budgetary control system
- cash system
- centralized control system
- central record system
- chain store system
- checking system
- classification system
- clearing system
- clearing house interbank payment system
- closed system
- closed system of finance
- communication system
- computerised system
- computerised system of payments
- computerised interbank clearing system
- conference system
- constrained system
- constraint system
- container system
- contract system
- contractual vertical marketing system
- control system
- controlled system
- corporate vertical marketing system
- cost accounting system
- cost control system
- cost distribution system
- credit system
- crediting system
- credit scoring system
- credit transfer system
- cropping system
- currency system
- data system
- data acquisition system
- data collection system
- data interchange system
- data processing system
- data transmission system
- decentralized system
- decimal system
- deferred rebate system
- department incentive system
- deposit insurance system
- distribution system
- dual system
- dual-pay system
- dual price system
- dual standard cost system
- dynamic system
- economic system
- educational system
- electronic book-entry system
- electronic fund transfer system
- engineering system
- equilibrium system
- estimate cost system
- European monetary system
- evaluation system
- exchange system
- factory system
- farming system
- farm price system
- Federal Reserve System
- feedback system
- financial system
- fiscal system
- forecasting system
- free enterprise system
- generalized system of preferences
- giro system
- hauling system
- hire purchase system
- historical cost system
- household system
- import quota system
- imprest system
- industrial system
- inefficient tax system
- information system
- information retrieval system
- in-plant system
- inspection system
- integrated accounting system
- integrated record system
- Internet-based system
- inventory control system
- irrigation system
- job order cost system
- judicial system
- justice system
- land tenure system
- land-use system
- legal system
- licence system
- linear system
- lump system
- macroeconomic system
- management system
- management information system
- managerial system
- market system
- marketing system
- master system
- measuring system
- mechanical accounting system
- mercantile system
- metric system
- monetary system
- monitoring system
- multichannel system
- multicomputer system
- multidepot system
- multiitem system
- multilateral system of settlements
- multilevel system
- multiple system
- multiproduct inventory system
- multipurpose system
- multirobot system
- multistage system
- multiuser computer system
- national banking system
- normalized system
- office system
- one-crop system
- one-price system
- open price system
- operating system
- operational system
- order system
- ordering system
- par value system
- patent system
- pay system
- pay-as-you-earn system
- pay-as-you-go system
- payment system
- petty cash system
- piecework system
- planning system
- postal system
- post giro system
- power system
- premium system
- price system
- priority system
- private enterprise system
- process control system
- processing system
- production system
- product testing system
- programme system
- programme development system
- programming system
- protectionist system
- protective system
- public-address system
- quality system
- quality intelligence system
- quality rating system
- queueing system
- quota system
- railroad system
- railway system
- rating system
- rationing system
- real-time system
- recording system
- record keeping system
- reference system
- registration system
- relay system
- remote-control system
- reporting system
- retail trade system
- retrieval system
- risk-management system
- rotation system
- savings bank system
- scoring system
- search system
- selection system
- service system
- settlement system
- sewage system
- shared resource system
- shuttle system
- single system
- single-channel system
- social system
- stable system
- stand-alone system
- standard system
- standard cost system
- standby system
- state system
- static system
- stationary system
- storage system
- storekeeping system
- supply system
- sweating system
- tariff system
- tax system
- taxation system
- telecommunication system
- telephone system
- telephone answering system
- tender system
- tenure system
- testing system
- time-shared system
- timesharing system
- transfer system
- transmission system
- transport system
- transportation system
- trial system
- truck system
- two-shift system
- two-tier banking system
- two-tier gold system
- underwriting system
- uniform system of accounts
- universal time system
- unstable system
- value system
- vertical marketing system
- voucher system
- wage system
- wage labour system
- warehousing system
- waste disposal system
- waste handling system
- waste treatment system
- water system
- weighting system
- working system
- world system
- system of accounts
- system of administration
- system of bookkeeping
- system of classification
- system of control
- system of distribution
- system of information
- system of levies
- system of management
- system of marketing
- system of marking
- system of protective tariffs
- system of sales
- system of settlements
- system of tariffs
- system of taxation
- system of transportation
- system of units
- system of weights and measures
- bypass the banking system
- convert to a metric system
- design a system
- operate a system
- phase out the quota systemEnglish-russian dctionary of contemporary Economics > system
-
5 system
система; установка; устройство; ркт. комплекс"see to land" system — система посадки с визуальным приземлением
A.S.I. system — система указателя воздушной скорости
ablating heat-protection system — аблирующая [абляционная] система тепловой защиты
ablating heat-shield system — аблирующая [абляционная] система тепловой защиты
active attitude control system — ксм. активная система ориентации
aft-end rocket ignition system — система воспламенения заряда с задней части РДТТ [со стороны сопла]
aircraft response sensing system — система измерений параметров, характеризующих поведение ЛА
air-inlet bypass door system — дв. система перепуска воздуха на входе
antiaircraft guided missile system — ракетная система ПВО; зенитный ракетный комплекс
antiaircraft guided weapons system — ракетная система ПВО; зенитный ракетный комплекс
attenuated intercept satellite rendez-vous system — система безударного соединения спутников на орбите
attitude and azimuth reference system — система измерения или индикации углов тангажа, крена и азимута
automatic departure prevention system — система автоматического предотвращения сваливания или вращения после сваливания
automatic drift kick-off system — система автоматического устранения угла упреждения сноса (перед приземлением)
automatic hovering control system — верт. система автостабилизации на висении
automatic indicating feathering system — автоматическая система флюгирования с индикацией отказа (двигателя)
automatic mixture-ratio control system — система автоматического регулирования состава (топливной) смеси
automatic pitch control system — автомат тангажа; автоматическая система продольного управления [управления по каналу тангажа]
B.L.C. high-lift system — система управления пограничным слоем для повышения подъёмной силы (крыла)
backpack life support system — ксм. ранцевая система жизнеобеспечения
beam-rider (control, guidance) system — ркт. система наведения по лучу
biowaste electric propulsion system — электрический двигатель, работающий на биологических отходах
buddy (refueling, tank) system — (подвесная) автономная система дозаправки топливом в полете
closed(-circuit, -cycle) system — замкнутая система, система с замкнутым контуром или циклом; система с обратной связью
Cooper-Harper pilot rating system — система баллов оценки ЛА лётчиком по Куперу — Харперу
deployable aerodynamic deceleration system — развёртываемая (в атмосфере) аэродинамическая тормозная система
depressurize the fuel system — стравливать избыточное давление (воздуха, газа) в топливной системе
driver gas heating system — аэрд. система подогрева толкающего газа
dry sump (lubrication) system — дв. система смазки с сухим картером [отстойником]
electrically powered hydraulic system — электронасосная гидросистема (в отличие от гидросистемы с насосами, приводимыми от двигателя)
exponential control flare system — система выравнивания с экспоненциальным управлением (перед приземлением)
flywheel attitude control system — ксм. инерционная система ориентации
gas-ejection attitude control system — ксм. газоструйная система ориентация
gas-jet attitude control system — ксм. газоструйная система ориентация
ground proximity extraction system — система извлечения грузов из самолёта, пролетающего на уровне земли
hot-air balloon water recovery system — система спасения путем посадки на воду с помощью баллонов, наполняемых горячими газами
hypersonic air data entry system — система для оценки аэродинамики тела, входящего в атмосферу планеты с гиперзвуковой скоростью
igh-temperature fatigue test system — установка для испытаний на выносливость при высоких температурах
interceptor (directing, vectoring) system — система наведения перехватчиков
ion electrical propulsion system — ксм. ионная двигательная установка
isotope-heated catalytic oxidizer system — система каталитического окислителя с нагревом от изотопного источника
jet vane actuation system — ркт. система привода газового руля
laminar flow pumping system — система насосов [компрессоров] для ламинаризации обтекания
launching range safety system — система безопасности ракетного полигона; система обеспечения безопасности космодрома
leading edge slat system — система выдвижных [отклоняемых] предкрылков
low-altitude parachute extraction system — система беспосадочного десантирования грузов с малых высот с использованием вытяжных парашютов
magnetic attitude control system — ксм. магнитная система ориентации
magnetically slaved compass system — курсовая система с магнитной коррекцией, гироиндукционная курсовая система
mass-expulsion attitude control system — система ориентации за счёт истечения массы (газа, жидкости)
mass-motion attitude control system — ксм. система ориентации за счёт перемещения масс
mass-shifting attitude control system — ксм. система ориентации за счёт перемещения масс
monopropellant rocket propulsion system — двигательная установка с ЖРД на унитарном [однокомпонентном] топливе
nucleonic propellant gauging and utilization system — система измерения и регулирования подачи топлива с использованием радиоактивных изотопов
open(-circuit, -cycle) system — открытая [незамкнутая] система, система с незамкнутым контуром или циклом; система без обратной связи
plenum chamber burning system — дв. система сжигания топлива во втором контуре
positioning system for the landing gear — система регулирования высоты шасси (при стоянке самолёта на земле)
radar altimeter low-altitude control system — система управления на малых высотах с использованием радиовысотомера
radar system for unmanned cooperative rendezvous in space — радиолокационная система для обеспечения встречи (на орбите) беспилотных кооперируемых КЛА
range and orbit determination system — система определения дальностей [расстояний] и орбит
real-time telemetry processing system — система обработки радиотелеметрических данных в реальном масштабе времени
recuperative cycle regenerable carbon dioxide removal system — система удаления углекислого газа с регенерацией поглотителя, работающая по рекуперативному циклу
rendezvous beacon and command system — маячно-командная система обеспечения встречи («а орбите)
satellite automatic terminal rendezvous and coupling system — автоматическая система сближения и стыковки спутников на орбите
Schuler tuned inertial navigation system — система инерциальной навигации на принципе маятника Шулера
sodium superoxide carbon dioxide removal system — система удаления углекислого газа с помощью надперекиси натрия
space shuttle separation system — система разделения ступеней челночного воздушно-космического аппарата
stellar-monitored astroinertial navigation guidance system — астроинерциальная система навигации и управления с астрокоррекцией
terminal control landing system — система управления посадкой по траектории, связанной с выбранной точкой приземления
terminal descent control system — ксм. система управления на конечном этапе спуска [снижения]
terminal guidance system for a satellite rendezvous — система управления на конечном участке траектории встречи спутников
test cell flow system — ркт. система питания (двигателя) топливом в огневом боксе
vectored thrust (propulsion) system — силовая установка с подъёмно-маршевым двигателем [двигателями]
water to oxygen system — ксм. система добывания кислорода из воды
wind tunnel data acquisition system — система регистрации (и обработки) данных при испытаниях в аэродинамической трубе
— D system -
6 Intelligence Services
Little information, much less knowledge, has been made public regarding Portugal's various intelligence services in recent times. Some information was published about the notorious political police during the Estado Novo (1926-74), but much less is known about intelligence units active during democratic Portugal (1974-). Although no comprehensive study has documented the Estado Novo's political police, the PIDE, which operated after 1932 under various names and was sometimes compared to the Portuguese Inquisition (1536-1821), more has become known since Portugal's democracy was established, on 25 April 1974. One striking feature of the pre-1974 political police's work was its multifunctional nature: in addition to terrorizing, persecuting, and sometimes murdering the opposition, PIDE operated a prison system, was empowered by special laws to detain prisoners for 90 days or more without charge, carried out criminal investigations, produced political and foreign intelligence for leaders, and exercised some censorship functions, as well as having the power of arrest.With the end of censorship after the Revolution of 25 April 1974 and the abolition of the political police, which had many informants among the population, more information was published on the intelligence services. Given the tragic, tangled history of the Estado Novo's political police and its impact, the new democratic regime was reluctant to set up intelligence services immediately. Care was taken to ensure that such activities under a democratic government would be conducted under strictly observed laws and would be consonant with democratic values and principles. Intelligence units were developed only in the 1980s and were oriented to report to the prime minister, as well as to the ministers of the interior and of national defense. By the late 1990s, the Serviço de Informações Estratégicas de Defesa e Militar/Strategic Defense and Military Information Service (SIEDM) was operating under the Ministry of Interior, along with Serviço de Informações de Segurança/Security Information Service (SIS), a civilian outfit responsible for domestic security. Along with the SIEDM, other military intelligence units are also responsible to the Ministry of National Defense, such as the Serviço de Informações Militares/Mili-tary Information Service (SIM) and Divisão de Informacões Militares/ Military Information Division (DIMIL). In the national legislature, the Assembly of the Republic, a number of permanent committees are responsible for monitoring intelligence activities. -
7 OSI
1) Общая лексика: 7 layer model), (Open Society Institute) Институт открытого общества, Open Society Institute2) Компьютерная техника: Open Source Initiative, Open System Interface3) Американизм: Office Of Strategic Intelligence4) Военный термин: Off-Shore Islands, Office of Special Investigations, Office of strategic Information, on-site inspection, operational status indicator, operational status interrogation, operations security indicators, other support items, overhead supply inventory, инспекция на местах, Operating Systems Incorporated (Contractor)5) Техника: optimum scale integration6) Химия: Orchestra Of Strategic Influence7) Автомобильный термин: open system interconnect8) Грубое выражение: Only Suckers Initialize9) Телекоммуникации: Open Systems Interconnection (ISO, ITU-T)10) Сокращение: Office of Scientific Integrity, Office of Special Investigations (USA), Open Space Institute, Open Standards / Systems Interconnection, off-the-shelf item, Open Systems Interconnection (per ISO; 7 layer model), Oil well with Shut In11) Университет: Office Of Special Investigation12) Вычислительная техника: Open Systems Interconnection( per ISO, open system interconnection, optimum-scale integration, Open Systems Interconnection (ISO 9646-1), Office of Scientific Integrity (NIH), open system interconnection13) Нефть: oil well shut-in, нефтяная скважина с закрытым устьем (oil well, shut-in)14) Космонавтика: соединение открытых систем15) Фирменный знак: Origin Systems, Inc.16) Деловая лексика: Operating System Intelligence17) Сетевые технологии: BRM OSI basic reference model, IS-IS Open Systems Interconnections Intermediate System to Intermediate System, Open Systems Interface, взаимодействие открытых систем, протокол взаимодействия открытых систем, стандарт OSI18) Автоматика: open systems interconnect (ion)19) Сахалин Ю: open systems interconnection (Comms interface model)20) Интернет: Open Systems Interconnection -
8 MOS
1) Общая лексика: минимальная рабочая скорость (Minimum Operating Speed)2) Американизм: Mean Opinion Scoring, Member Of Opposite Sex, Military Occupational Specialties3) Военный термин: Maritime Operational Intelligence Summary, Military Occupational Specialty, Month Of Supply, maintenance and operations support, major operating system, management operating system, marking of overseas shipments, military observers, military overseas, minimum operating strip, missile on site, missile on stand, missile operations strategy, mission operations system4) Техника: maritime observation satellite, metal-oxide-silicon, МОП-структура, структура металл-оксид-полупроводник5) Химия: моно-олигосахариды6) Религия: Minions Of Satan, Music Of The Spirit7) Грубое выражение: Model Output Statistics, Mutual Orgasm Society, Sex8) Телекоммуникации: Mambo Open Source, Mean Opinion Score9) Сокращение: Meridian Ocean Systems (USA), Metal Oxide Semiconductor, Metal on silicone (type of integrated circuit), Metal-Oxide Semiconductor, Military Occupational Specialty (USA), Ministry of Supply, Monitor Only crew Station, manned orbital station, mosaic, Military Occupation Speciality10) Университет: My Own Science11) Электроника: Metal On Silicon12) Вычислительная техника: Metal Oxide Semiconductor (IC), Multiprogramming Operating System (OS, NCR), Minimum Operating System (OS, UNIVAC 9200, UNIVAC 9300), Master Operating System (OS, Varian), metal-oxide-semiconductor13) Генетика: зеркально ориентированная селекция14) Космонавтика: Marine Observation Satellite (Japan)15) Фирменный знак: Members Owners And Staff, My Own Store16) Экология: сообщество обитающих вместе организмов, не связанных мутуалистическими взаимоотношениями17) СМИ: Man On Street, Man On the Street18) Деловая лексика: Margin Of Success, Margin On Services, Money Order Sales, Mutual Offset System19) Бытовая техника: МОП20) Глоссарий компании Сахалин Энерджи: Maintenance override switch = bypass switch, maintenance override switch (bypass switch)21) Образование: Mohican Outdoor School22) Сетевые технологии: Media Object Server, Microsoft Online Service, Minimum Operable Segment23) Океанография: Marine Observation Satellite, Military Oceanography Subcommittee, Mountain Ocean Sunshine24) Сахалин Ю: manager of surveillance25) Сахалин А: maintenance override switch26) Расширение файла: Magneto-Optic Storage, Metal Oxide Silicon27) Имена и фамилии: Man Of Steel28) Должность: Make Over Specialist, Microsoft Office Specialist, Military Occupational Speciality, My Other Secretary30) Программное обеспечение: Mit Out Sound31) Единицы измерений: Month Or Months32) Международная торговля: Mercantile Office System33) Клинические исследования: Medical Outcomes Study -
9 MOs
1) Общая лексика: минимальная рабочая скорость (Minimum Operating Speed)2) Американизм: Mean Opinion Scoring, Member Of Opposite Sex, Military Occupational Specialties3) Военный термин: Maritime Operational Intelligence Summary, Military Occupational Specialty, Month Of Supply, maintenance and operations support, major operating system, management operating system, marking of overseas shipments, military observers, military overseas, minimum operating strip, missile on site, missile on stand, missile operations strategy, mission operations system4) Техника: maritime observation satellite, metal-oxide-silicon, МОП-структура, структура металл-оксид-полупроводник5) Химия: моно-олигосахариды6) Религия: Minions Of Satan, Music Of The Spirit7) Грубое выражение: Model Output Statistics, Mutual Orgasm Society, Sex8) Телекоммуникации: Mambo Open Source, Mean Opinion Score9) Сокращение: Meridian Ocean Systems (USA), Metal Oxide Semiconductor, Metal on silicone (type of integrated circuit), Metal-Oxide Semiconductor, Military Occupational Specialty (USA), Ministry of Supply, Monitor Only crew Station, manned orbital station, mosaic, Military Occupation Speciality10) Университет: My Own Science11) Электроника: Metal On Silicon12) Вычислительная техника: Metal Oxide Semiconductor (IC), Multiprogramming Operating System (OS, NCR), Minimum Operating System (OS, UNIVAC 9200, UNIVAC 9300), Master Operating System (OS, Varian), metal-oxide-semiconductor13) Генетика: зеркально ориентированная селекция14) Космонавтика: Marine Observation Satellite (Japan)15) Фирменный знак: Members Owners And Staff, My Own Store16) Экология: сообщество обитающих вместе организмов, не связанных мутуалистическими взаимоотношениями17) СМИ: Man On Street, Man On the Street18) Деловая лексика: Margin Of Success, Margin On Services, Money Order Sales, Mutual Offset System19) Бытовая техника: МОП20) Глоссарий компании Сахалин Энерджи: Maintenance override switch = bypass switch, maintenance override switch (bypass switch)21) Образование: Mohican Outdoor School22) Сетевые технологии: Media Object Server, Microsoft Online Service, Minimum Operable Segment23) Океанография: Marine Observation Satellite, Military Oceanography Subcommittee, Mountain Ocean Sunshine24) Сахалин Ю: manager of surveillance25) Сахалин А: maintenance override switch26) Расширение файла: Magneto-Optic Storage, Metal Oxide Silicon27) Имена и фамилии: Man Of Steel28) Должность: Make Over Specialist, Microsoft Office Specialist, Military Occupational Speciality, My Other Secretary30) Программное обеспечение: Mit Out Sound31) Единицы измерений: Month Or Months32) Международная торговля: Mercantile Office System33) Клинические исследования: Medical Outcomes Study -
10 MoS
1) Общая лексика: минимальная рабочая скорость (Minimum Operating Speed)2) Американизм: Mean Opinion Scoring, Member Of Opposite Sex, Military Occupational Specialties3) Военный термин: Maritime Operational Intelligence Summary, Military Occupational Specialty, Month Of Supply, maintenance and operations support, major operating system, management operating system, marking of overseas shipments, military observers, military overseas, minimum operating strip, missile on site, missile on stand, missile operations strategy, mission operations system4) Техника: maritime observation satellite, metal-oxide-silicon, МОП-структура, структура металл-оксид-полупроводник5) Химия: моно-олигосахариды6) Религия: Minions Of Satan, Music Of The Spirit7) Грубое выражение: Model Output Statistics, Mutual Orgasm Society, Sex8) Телекоммуникации: Mambo Open Source, Mean Opinion Score9) Сокращение: Meridian Ocean Systems (USA), Metal Oxide Semiconductor, Metal on silicone (type of integrated circuit), Metal-Oxide Semiconductor, Military Occupational Specialty (USA), Ministry of Supply, Monitor Only crew Station, manned orbital station, mosaic, Military Occupation Speciality10) Университет: My Own Science11) Электроника: Metal On Silicon12) Вычислительная техника: Metal Oxide Semiconductor (IC), Multiprogramming Operating System (OS, NCR), Minimum Operating System (OS, UNIVAC 9200, UNIVAC 9300), Master Operating System (OS, Varian), metal-oxide-semiconductor13) Генетика: зеркально ориентированная селекция14) Космонавтика: Marine Observation Satellite (Japan)15) Фирменный знак: Members Owners And Staff, My Own Store16) Экология: сообщество обитающих вместе организмов, не связанных мутуалистическими взаимоотношениями17) СМИ: Man On Street, Man On the Street18) Деловая лексика: Margin Of Success, Margin On Services, Money Order Sales, Mutual Offset System19) Бытовая техника: МОП20) Глоссарий компании Сахалин Энерджи: Maintenance override switch = bypass switch, maintenance override switch (bypass switch)21) Образование: Mohican Outdoor School22) Сетевые технологии: Media Object Server, Microsoft Online Service, Minimum Operable Segment23) Океанография: Marine Observation Satellite, Military Oceanography Subcommittee, Mountain Ocean Sunshine24) Сахалин Ю: manager of surveillance25) Сахалин А: maintenance override switch26) Расширение файла: Magneto-Optic Storage, Metal Oxide Silicon27) Имена и фамилии: Man Of Steel28) Должность: Make Over Specialist, Microsoft Office Specialist, Military Occupational Speciality, My Other Secretary30) Программное обеспечение: Mit Out Sound31) Единицы измерений: Month Or Months32) Международная торговля: Mercantile Office System33) Клинические исследования: Medical Outcomes Study -
11 mos
1) Общая лексика: минимальная рабочая скорость (Minimum Operating Speed)2) Американизм: Mean Opinion Scoring, Member Of Opposite Sex, Military Occupational Specialties3) Военный термин: Maritime Operational Intelligence Summary, Military Occupational Specialty, Month Of Supply, maintenance and operations support, major operating system, management operating system, marking of overseas shipments, military observers, military overseas, minimum operating strip, missile on site, missile on stand, missile operations strategy, mission operations system4) Техника: maritime observation satellite, metal-oxide-silicon, МОП-структура, структура металл-оксид-полупроводник5) Химия: моно-олигосахариды6) Религия: Minions Of Satan, Music Of The Spirit7) Грубое выражение: Model Output Statistics, Mutual Orgasm Society, Sex8) Телекоммуникации: Mambo Open Source, Mean Opinion Score9) Сокращение: Meridian Ocean Systems (USA), Metal Oxide Semiconductor, Metal on silicone (type of integrated circuit), Metal-Oxide Semiconductor, Military Occupational Specialty (USA), Ministry of Supply, Monitor Only crew Station, manned orbital station, mosaic, Military Occupation Speciality10) Университет: My Own Science11) Электроника: Metal On Silicon12) Вычислительная техника: Metal Oxide Semiconductor (IC), Multiprogramming Operating System (OS, NCR), Minimum Operating System (OS, UNIVAC 9200, UNIVAC 9300), Master Operating System (OS, Varian), metal-oxide-semiconductor13) Генетика: зеркально ориентированная селекция14) Космонавтика: Marine Observation Satellite (Japan)15) Фирменный знак: Members Owners And Staff, My Own Store16) Экология: сообщество обитающих вместе организмов, не связанных мутуалистическими взаимоотношениями17) СМИ: Man On Street, Man On the Street18) Деловая лексика: Margin Of Success, Margin On Services, Money Order Sales, Mutual Offset System19) Бытовая техника: МОП20) Глоссарий компании Сахалин Энерджи: Maintenance override switch = bypass switch, maintenance override switch (bypass switch)21) Образование: Mohican Outdoor School22) Сетевые технологии: Media Object Server, Microsoft Online Service, Minimum Operable Segment23) Океанография: Marine Observation Satellite, Military Oceanography Subcommittee, Mountain Ocean Sunshine24) Сахалин Ю: manager of surveillance25) Сахалин А: maintenance override switch26) Расширение файла: Magneto-Optic Storage, Metal Oxide Silicon27) Имена и фамилии: Man Of Steel28) Должность: Make Over Specialist, Microsoft Office Specialist, Military Occupational Speciality, My Other Secretary30) Программное обеспечение: Mit Out Sound31) Единицы измерений: Month Or Months32) Международная торговля: Mercantile Office System33) Клинические исследования: Medical Outcomes Study -
12 IOS
1) Спорт: International Online Soccer2) Военный термин: Intelligence Operations Specialist, International Organization for Standards, image optical scanner, inspection operation sheet, inspection operation system, instructor operation station, instrumentation operation station, integrated observation system, integrated oceanographic system, integrated operational system, interim operational system, instrumental observation and survey4) Религия: Individual Ordinance Summary5) Биржевой термин: Investment Opportunity Set6) Телекоммуникации: Internet Over Satellite7) Сокращение: Institute of Oceanographic Science, Instructor / Operator Station, Instructor Operator Station, International Organization for Standardization, Input/Output Supervisor8) Вычислительная техника: Input-Output Subsystem, Input-Output System, Internetworking Operating System (Cisco, OS)9) Космонавтика: Initial Operational System (JSTC)10) Экология: Institute of Ocean Sciences, Institute of Oceanographic Sciences11) Сетевые технологии: Integrated Office System, Internet Operating System, Internetwork Operating System, Internetworking Operating System, интегрированная офисная система, интегрированная учрежденческая система, межсетевая операционная система, подсистема ввода-вывода, система ввода вывода, Internetworking Operating System (Cisco)12) Химическое оружие: integrated operations study13) Энергосистемы: interconnected operations services15) НАСА: Indian Ocean Station -
13 Ios
1) Спорт: International Online Soccer2) Военный термин: Intelligence Operations Specialist, International Organization for Standards, image optical scanner, inspection operation sheet, inspection operation system, instructor operation station, instrumentation operation station, integrated observation system, integrated oceanographic system, integrated operational system, interim operational system, instrumental observation and survey4) Религия: Individual Ordinance Summary5) Биржевой термин: Investment Opportunity Set6) Телекоммуникации: Internet Over Satellite7) Сокращение: Institute of Oceanographic Science, Instructor / Operator Station, Instructor Operator Station, International Organization for Standardization, Input/Output Supervisor8) Вычислительная техника: Input-Output Subsystem, Input-Output System, Internetworking Operating System (Cisco, OS)9) Космонавтика: Initial Operational System (JSTC)10) Экология: Institute of Ocean Sciences, Institute of Oceanographic Sciences11) Сетевые технологии: Integrated Office System, Internet Operating System, Internetwork Operating System, Internetworking Operating System, интегрированная офисная система, интегрированная учрежденческая система, межсетевая операционная система, подсистема ввода-вывода, система ввода вывода, Internetworking Operating System (Cisco)12) Химическое оружие: integrated operations study13) Энергосистемы: interconnected operations services15) НАСА: Indian Ocean Station -
14 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
AAbort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes së të dhënave.Accessories - veglat ndihmëse në Windows.Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.BBackbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacioneBad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.Bar chart - diagram në formë të shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterikeBlank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëtaBookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.CCache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.DData - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar që pranon.Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.EEPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.Embedded object - objekt i ndërvënë.EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.FFan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.Floppy disk - disk i butë, disketëFooter - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.HHacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.High tech - teknologji e lartëHost computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalëveIIllegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.Image processing - përpunim i grafikonëveImaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.Input data - të dhënat hyrëse.Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.Integer - numër i plotë pa presje decimaleLLine printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmëri.Load - mbushje, futje e programit në memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.MMachine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.Mailbox - sandëku postar.Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.NNetwork - rrjet i kompjuterit.NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterikNon-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.Numeric keypad - tastierë numerike.OOLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.Off-line - i çkyçurOn-line - i kyçurODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.Overstrike - nënvizim.Overtype - shkrim përmbi tekst.Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.PPage break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.Port - portë; lidhje; hyrje.Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend për shtyp.Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.Processing - përpunim i të dhënave.Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.RRadio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej së largu.Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.SSafe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.Shared file - skedar i përbashkët.Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.Sound card - kartë për zërim.Storage - kujtesë.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Switch - ndërprerës.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
-
15 IBOS
Военный термин: Intelligence Battlefield Operating System -
16 unit
организационная единица; боевая единица (напр. корабль, ЛА танк); подразделение; часть; соединение; расчетно-снабженческая единица; секция; орган; элемент; комплект; агрегат; установка; см. тж. elementbulk petrol (transport) unit — Бр. часть [подразделение] подвоза наливного (бестарного) горючего
counter C3 unit — часть [подразделение] подавления системы оперативного управления и связи
Fleet Marine (Corps) reconnaissance unit — разведывательное подразделение [часть] флотских сил МП
multisensor (AA) firing unit 3PK — с приборным комплексом из нескольких систем обнаружения и сопровождения
photo (graphic) reconnaissance unit — фоторазведывательная часть [подразделение]
surface-launched unit, fuel air explosive — установка дистанционного разминирования объемным взрывом
surface-launched unit, mine — установка дистанционного минирования
tactical (air) control unit — часть [подразделение] управления ТА
war (time) strength (TOE) unit — часть, укомплектованная по штатам военного времени
— air unit— ASA unit— BM unit— border operation unit— car unit— depot support unit— dry unit— EW unit— GM unit— host country unit— HQ unit— logistics support unit— manpack radio unit— marksmanship training unit— mechanized infantry unit— missile-armed unit— nuclear weapon unit— provisional unit— QM unit— Rangers unit— supported unit— TOE unit— transportation unit— truck transport unit— van unit— wet unit* * *1) часть; 2) единица -
17 center
центр; пункт; пост; узел; середина; научпо-иселсдовагсльскпй центр, НИЦ; выводить на середину; арт. корректировать; центрировать;air C3 center — центр руководства, управления и связи ВВС
general supply (commodity) center — центр [пункт] снабжения предметами общего предназначения
hard launch (operations) control center — ркт. центр [пункт] управления пуском, защищенный от (поражающих факторов) ЯВ
launch (operations) control center — ркт. пункт управления стартового комплекса [пуском ракет]
tactical fighter weapons (employment development) center — центр разработки способов боевого применения оружия истребителей ТА
— all-sources intelligence center— C center— combat control center— educational center— logistical operations center— logistics services center— operational center— secured communications center— skill development center -
18 program
программа; план; задача; составлять программу [план]; планировать; программировать, задавать программу (напр. ЭВМ)morale, welfare and recreation program — программа мероприятий по бытовому обеспечению, организации отдыха и развлечений
rationalization, standardization and interoperability program — программа рационализации, стандартизации и интероперабельности (оборудования)
telecommunications and C2 program — программа создания систем руководства, управления и (дальней) связи
-
19 switchboard
- распределительный щит
- распределительное устройство
- НКУ распределения и управления
- коммутационный щит
- коммутаторная панель
- коммутатор
коммутатор
Устройство, обеспечивающее посредством включения, отключения и переключения электрических цепей выбор требуемой выходной цепи и соединение с ней входной цепи
[Терминологический словарь по строительству на 12 языках (ВНИИИС Госстроя СССР)]Тематики
- аппарат, изделие, устройство...
EN
DE
FR
коммутаторная панель
распределительный щит
Устройство, конструктивно объединяющее несколько коммутационных элементов, предназначенных для включения, отключения и переключения электрических цепей и каналов связи в ручном режиме.
[Л.М. Невдяев. Телекоммуникационные технологии. Англо-русский толковый словарь-справочник. Под редакцией Ю.М. Горностаева. Москва, 2002]Тематики
- электросвязь, основные понятия
Синонимы
EN
коммутационный щит
—
[Я.Н.Лугинский, М.С.Фези-Жилинская, Ю.С.Кабиров. Англо-русский словарь по электротехнике и электроэнергетике, Москва, 1999 г.]Тематики
- электротехника, основные понятия
EN
низковольтное устройство распределения и управления (НКУ)
Низковольтные коммутационные аппараты и устройства управления, измерения, сигнализации, защиты, регулирования, собранные совместно, со всеми внутренними электрическими и механическими соединениями и конструктивными элементами.
[ ГОСТ Р МЭК 61439-1-2012]
низковольтное устройство распределения и управления
Комбинация низковольтных коммутационных аппаратов с устройствами управления, измерения, сигнализации, защиты, регулирования и т. п., полностью смонтированных изготовителем НКУ (под его ответственность на единой конструктивной основе) со всеми внутренними электрическими и механическими соединениями с соответствующими конструктивными элементами
Примечания
1. В настоящем стандарте сокращение НКУ используют для обозначения низковольтных комплектных устройств распределения и управления.
2. Аппараты, входящие в состав НКУ, могут быть электромеханическими или электронными.
3. По различным причинам, например по условиям транспортирования или изготовления, некоторые операции сборки могут быть выполнены на месте установки, вне предприятия-изготовителя.
[ ГОСТ Р 51321. 1-2000 ( МЭК 60439-1-92)]EN
power switchgear and controlgear assembly (PSC-assembly)
low-voltage switchgear and controlgear assembly used to distribute and control energy for all types of loads, intended for industrial, commercial and similar applications where operation by ordinary persons is not intended
[IEC 61439-2, ed. 1.0 (2009-01)]
low-voltage switchgear and controlgear assembly
combination of one or more low-voltage switching devices together with associated control, measuring, signalling, protective, regulation equipment, etc., completely assembled under the responsibility of the manufacturer with all the internal electrical and mechanical interconnections and structural parts.
[IEC 61892-3, ed. 2.0 (2007-11)]
switchgear and controlgear
a general term covering switching devices and their combination with associated control, measuring, protective and regulating equipment, also assemblies of such devices and equipment with associated interconnections, accessories, enclosures and supporting structures
[IEV number 441-11-01]
switchgear and controlgear
electric equipment intended to be connected to an electric circuit for the purpose of carrying out one or more of the following functions: protection, control, isolation, switching
NOTE – The French and English terms can be considered as equivalent in most cases. However, the French term has a broader meaning than the English term and includes for example connecting devices, plugs and socket-outlets, etc. In English, these latter devices are known as accessories.
[IEV number 826-16-03 ]
switchboard
A large single electric control panel, frame, or assembly of panels on which are mounted (either on the back or on the face, or both) switches, overcurrent and other protective devices, buses, and usually instruments; not intended for installation in a cabinet but may be completely enclosed in metal; usually is accessible from both the front and rear.
[ McGraw-Hill Dictionary of Architecture & Construction]
switchboard
One or more panels accommodating control switches, indicators, and other apparatus for operating electric circuits
[ The American Heritage Dictionary of the English Language]FR
ensemble d'appareillage de puissance (ensemble PSC)
ensemble d'appareillage à basse tension utilisé pour répartir et commander l'énergie pour tous les types de charges et prévu pour des applications industrielles, commerciales et analogues dans lesquelles l'exploitation par des personnes ordinaires n'est pas prévue
[IEC 61439-2, ed. 1.0 (2009-01)]
appareillage, m
matériel électrique destiné à être relié à un circuit électrique en vue d'assurer une ou plusieurs des fonctions suivantes: protection, commande, sectionnement, connexion
NOTE – Les termes français et anglais peuvent être considérés comme équivalents dans la plupart des cas. Toutefois, le terme français couvre un domaine plus étendu que le terme anglais, et comprend notamment les dispositifs de connexion, les prises de courant, etc. En anglais, ces derniers sont dénommés "accessories".
[IEV number 826-16-03 ]
appareillage
terme général applicable aux appareils de connexion et à leur combinaison avec des appareils de commande, de mesure, de protection et de réglage qui leur sont associés, ainsi qu'aux ensembles de tels appareils avec les connexions, les accessoires, les enveloppes et les charpentes correspondantes
[IEV number 441-11-01]
A switchboard as defined in the National Electrical Code is a large single panel, frame, or assembly of panels on which are mounted, on the face or back or both switches, overcurrent and other protective devices, buses, and, usually, instruments.
Switchboards are generally accessible from the rear as well as from the front and are not intended to be installed in cabinets.
The types of switchboards, classified by basic features of construction, are as follows:
1. Live-front vertical panels
2. Dead-front boards
3. Safety enclosed boards( metal-clad)
[American electricians’ handbook]
The switchboard plays an essential role in the availability of electric power, while meeting the needs of personal and property safety.
Its definition, design and installation are based on precise rules; there is no place for improvisation.
The IEC 61439 standard aims to better define " low-voltage switchgear and controlgear assemblies", ensuring that the specified performances are reached.
It specifies in particular:
> the responsibilities of each player, distinguishing those of the original equipment manufacturer - the organization that performed the original design and associated verification of an assembly in accordance with the standard, and of the assembly manufacturer - the organization taking responsibility for the finished assembly;
> the design and verification rules, constituting a benchmark for product certification.
All the component parts of the electrical switchboard are concerned by the IEC 61439 standard.
Equipment produced in accordance with the requirements of this switchboard standard ensures the safety and reliability of the installation.
A switchboard must comply with the requirements of standard IEC 61439-1 and 2 to guarantee the safety and reliability of the installation.
Managers of installations, fully aware of the professional and legal liabilities weighing on their company and on themselves, demand a high level of safety for the electrical installation.
What is more, the serious economic consequences of prolonged halts in production mean that the electrical switchboard must provide excellent continuity of service, whatever the operating conditions.
[Schneider Electric]НКУ играет главную роль в обеспечении электроэнергией, удовлетворяя при этом всем требованиям по безопасности людей и сохранности имущества.
Выбор конструкции, проектирование и монтаж основаны на чётких правилах, не допускающих никакой импровизации.
Требования к низковольтным комплектным устройствам распределения и управления сформулированы в стандарте МЭК 61439 (ГОСТ Р 51321. 1-2000).
В частности, он определяет:
> распределение ответственности между изготовителем НКУ - организацией, разработавшей конструкцию НКУ и проверившей его на соответствие требованиям стандарта, и сборщиком – организацией, выполнившей сборку НКУ;
> конструкцию, технические характеристики, виды и методы испытаний НКУ.
В стандарте МЭК 61439 (ГОСТ Р 51321. 1-2000) описываются все компоненты НКУ.
Оборудование, изготовленное в соответствии с требованиями этого стандарта, обеспечивает безопасность и надежность электроустановки.
Для того чтобы гарантировать безопасность эксплуатации и надежность работы электроустановки, распределительный щит должен соответствовать требованиям стандарта МЭК 61439-1 и 2.
Лица, ответственные за электроустановки, должны быть полностью осведомлены о профессиональной и юридической ответственности, возложенной на их компанию и на них лично, за обеспечение высокого уровня безопасности эксплуатации этих электроустановок.
Кроме того, поскольку длительные перерывы производства приводят к серьезным экономическим последствиям, электрический распределительный щит должен обеспечивать надежную и бесперебойную работу независимо от условий эксплуатации.
[Перевод Интент]LV switchgear assemblies are undoubtedly the components of the electric installation more subject to the direct intervention of personnel (operations, maintenance, etc.) and for this reason users demand from them higher and higher safety requirements.
The compliance of an assembly with the state of the art and therefore, presumptively, with the relevant technical Standard, cannot be based only on the fact that the components which constitute it comply with the state of the art and therefore, at least presumptively, with the relevant technical standards.
In other words, the whole assembly must be designed, built and tested in compliance with the state of the art.
Since the assemblies under consideration are low voltage equipment, their rated voltage shall not exceed 1000 Va.c. or 1500 Vd.c. As regards currents, neither upper nor lower limits are provided in the application field of this Standard.
The Standard IEC 60439-1 states the construction, safety and maintenance requirements for low voltage switchgear and controlgear assemblies, without dealing with the functional aspects which remain a competence of the designer of the plant for which the assembly is intended.
[ABB]Низковольтные комплектные устройства (НКУ), вне всякого сомнения, являются частями электроустановок, которые наиболее подвержены непосредственному вмешательству оперативного, обслуживающего и т. п. персонала. Вот почему требования потребителей к безопасности НКУ становятся все выше и выше.
Соответствие НКУ современному положению дел и вследствие этого, гипотетически, соответствующим техническим стандартам, не может основываться только на том факте, что составляющие НКУ компоненты соответствуют современному состоянию дел и поэтому, по крайней мере, гипотетически, - соответствующим техническим стандартам
Другими словами, НКУ должно быть разработано, изготовлено и испытано в соответствии с современными требованиями.
Мы рассматриваем низковольтные комплектные устройства и это означает, что их номинальное напряжение не превышает 1000 В переменного тока или 1500 В постоянного тока. Что касается тока, то ни верхнее, ни нижнее значение стандартами, относящимися к данной области, не оговариваются
Стандарт МЭК 60439-1 устанавливает требования к конструкции, безопасности и техническому обслуживанию низковольтных комплектных устройств без учета их функций, полагая, что функции НКУ являются компетенцией проектировщиков электроустановки, частью которых эти НКУ являются.
[Перевод Интент]Тематики
- НКУ (шкафы, пульты,...)
Классификация
>>>Действия
Синонимы
Сопутствующие термины
EN
- assembly
- electrical switchboard
- low voltage controlgear and assembly
- low voltage switchboard
- low voltage switchgear and controlgear assembly
- low-voltage switchgear and controlgear assembly
- LV switchgear and controlgear assembly
- LV switchgear assembly
- panel
- power switchgear and controlgear assembly
- PSC-assembly
- switchboard
- switchgear and controlgear
- switchgear/controlgear
DE
- Schaltanlagen und/oder Schaltgeräte
FR
распределительное устройство
Распределительным устройством (РУ) называется электроустановка, служащая для приема и распределения электроэнергии и содержащая сборные и соединительные шины, коммутационные аппараты, вспомогательные устройства (компрессорные, аккумуляторные и др.), а также устройства защиты, автоматики и измерительные приборы.
[РД 34.20.185-94]
распределительное устройство
Электроустановка, предназначенная для приема и распределения электрической энергии на одном напряжении и содержащая коммутационные аппараты и соединяющие их сборные шины [секции шин], устройства управления и защиты.
Примечание. К устройствам управления относятся аппараты и связывающие их элементы обеспечивающие контроль, измерение, сигнализацию и выполнение команд.
[ ГОСТ 24291-90]
[ ГОСТ Р 53685-2009]
электрическое распределительное устройство
распределительное устройство
Устройство, предназначенное для приема и распределения электроэнергии на одном напряжении и содержащее коммутационные аппараты и соединяющие их сборные соединительные устройства.
Примечание. В состав распределительного устройства дополнительно могут входить устройства защиты и управления
[ОСТ 45.55-99]
распределительное устройство
Электроустановка, служащая для приема и распределения электроэнергии и содержащая коммутационные аппараты, сборные и соединительные шины, вспомогательные устройства (компрессорные, аккумуляторные и др.), а также устройства защиты, автоматики и измерительные приборы.
[ПОТ Р М-016-2001]
[РД 153-34.0-03.150-00]
устройство распределительное
Совокупность аппаратов и приборов для приёма и распределения электроэнергии одного напряжения, вырабатываемой электростанцией или преобразуемой подстанцией
[Терминологический словарь по строительству на 12 языках (ВНИИИС Госстроя СССР)]EN
switching substation
a substation which includes switchgear and usually busbars, but no power transformers
[IEV number 605-01-02]FR
poste de sectionnement
poste de coupure
poste comprenant des organes de manoeuvre et généralement des jeux de barres, à l'exclusion de transformateurs de puissance
[IEV number 605-01-02]В качестве РУ 6—10 кВ используется сборка высокого напряжения с однополюсными разъединителями и вертикальным расположением фаз одного присоединения и одна камера КСО с выключателем нагрузки и предохранителями для подключения трансформатора. Для РУ 0,4 кВ применяются сборки низкого напряжения с предохранителями и вертикальным расположением фаз одного присоединения.
На ПС применяются открытые (ОРУ), закрытые (ЗРУ) или комплектные (КРУ) распределительные устройства.
[ http://energy-ua.com/elektricheskie-p/klassifikatsiya.html]
В общем случае ПС и РУ являются составной частью электроустановок, которые различаются:
-
по назначению:
- генерирующие,
- преобразовательно-распределительные,
-
потребительские.
Генерирующие электроустановки служат для выработки электроэнергии, преобразовательно-распределительные электроустановки преобразуют электроэнергию в удобный для передачи и потребления вид, передают ее и распределяют между потребителями;
-
по роду тока:
- постоянного тока,
- переменного тока.
-
по напряжению:
- до 1000 В,
- выше 1000 В.
Шкала номинальных напряжений ограничена сравнительно небольшим числом стандартных значений, благодаря чему изготавливается небольшое число типоразмеров машин и оборудования, а электросети выполняются более экономичными. В установках трехфазного тока номинальным напряжением принято считать напряжение между фазами (междуфазовое напряжение). Согласно ГОСТ 29322—92 установлена следующая шкала номинальных напряжений:
для электросетей переменного тока частотой 50 Гц междуфазовое напряжение должно быть: 12, 24, 36, 42, 127, 220, 380 В; 3, 6, 10, 20, 35, 110, 150, 220, 330, 500, 750 и 1150 кВ;
для электросетей постоянного тока: 12, 24, 36, 48, 60, 110, 220, 440, 660, 825, 3000 В и выше.-
по способу присоединения к электросети ПС разделяются на:
- тупиковые (блочные),
- ответвительные (блочные),
- проходные (транзитные)
- узловые.
Тупиковые ПС получают питание по одной или двум тупиковым ВЛ.
Ответвительные ПС присоединяются ответвлением к одной или двум проходящим ВЛ с односторонним или двухсторонним питанием.
Проходные ПС включаются в рассечку одной или двух проходящих ВЛ с односторонним или двухсторонним питанием.
Узловые ПС кроме питающих имеют отходящие радиальные или транзитные ВЛ.-
по способу управления ПС могут быть:
- только с телесигнализацией,
- телеуправляемыми с телесигнализацией,
- с телесигнализацией и управлением с общеподстанционного пункта управления (ОПУ).
Подстанции оперативно обслуживаются постоянным дежурным персоналом на щите управления, дежурными на дому или оперативно-выездными бригадами (ОВБ). Ремонт ПС осуществляется специализированными выездными бригадами централизованного ремонта или местным персоналом подстанции.
В РУ напряжением до 1000 В провода, шины, аппараты, приборы и конструкции выбирают как по нормальным условиям работы (напряжению и току), так и по термическим и динамическим воздействиям токов коротких замыканий (КЗ) или предельно допустимой отключаемой мощности.
В РУ и ПС напряжением выше 1000 В расстояния между электрооборудованием, аппаратами, токоведущими частями, изоляторами, ограждениями и конструкциями устанавливаются так, чтобы при нормальном режиме работы электроустановки возникающие физические явления (температура нагрева, электрическая дуга, выброс газов, искрение и др.) не могли привести к повреждению оборудования и КЗ.[ http://energy-ua.com/elektricheskie-p/klassifikatsiya.html]
Several different classifications of switchgear can be made:- By the current rating.
-
By interrupting rating (maximum short circuit current that the device can safely interrupt)
- Circuit breakers can open and close on fault currents
- Load-break/Load-make switches can switch normal system load currents
- Isolators may only be operated while the circuit is dead, or the load current is very small.
-
By voltage class:
- Low voltage (less than 1,000 volts AC)
- Medium voltage (1,000–35,000 volts AC)
- High voltage (more than 35,000 volts AC)
-
By insulating medium:
-
By construction type:
- Indoor (further classified by IP (Ingress Protection) class or NEMA enclosure type)
- Outdoor
- Industrial
- Utility
- Marine
- Draw-out elements (removable without many tools)
- Fixed elements (bolted fasteners)
- Live-front
- Dead-front
- Open
- Metal-enclosed
- Metal-clad
- Metal enclosed & Metal clad
- Arc-resistant
-
By IEC degree of internal separation
- No Separation (Form 1)
- Busbars separated from functional units (Form 2a, 2b, 3a, 3b, 4a, 4b)
- Terminals for external conductors separated from busbars (Form 2b, 3b, 4a, 4b)
- Terminals for external conductors separated from functional units but not from each other (Form 3a, 3b)
- Functional units separated from each other (Form 3a, 3b, 4a, 4b)
- Terminals for external conductors separated from each other (Form 4a, 4b)
- Terminals for external conductors separate from their associated functional unit (Form 4b)
-
By interrupting device:
-
By operating method:
- Manually operated
- Motor/stored energy operated
- Solenoid operated
-
By type of current:
-
By application:
-
By purpose
- Isolating switches (disconnectors)
- Load-break switches.
- Grounding (earthing) switches
A single line-up may incorporate several different types of devices, for example, air-insulated bus, vacuum circuit breakers, and manually operated switches may all exist in the same row of cubicles.
Ratings, design, specifications and details of switchgear are set by a multitude of standards. In North America mostly IEEE and ANSI standards are used, much of the rest of the world uses IEC standards, sometimes with local national derivatives or variations.
[Robert W. Smeaton (ed) Switchgear and Control Handbook 3rd Ed., Mc Graw Hill, new York 1997]
[ http://en.wikipedia.org/wiki/High_voltage_switchgear]Тематики
- электрификация, электроснабж. железных дорог
- электроагрегаты генераторные
- электробезопасность
- электроснабжение в целом
Синонимы
EN
- distribution
- energy distribution board
- gear
- switch-gear
- switchboard
- switchgear
- switching substation
- switchyard
DE
FR
распределительный щит
Комплектное устройство, содержащее различную коммутационную аппаратуру, соединенное с одной или более отходящими электрическими цепями, питающееся от одной или более входящих цепей, вместе с зажимами для присоединения нейтральных и защитных проводников.
[ ГОСТ Р МЭК 60050-826-2009]
щит распределительный
Электротехническое устройство, объединяющее коммутационную, регулирующую и защитную аппаратуру, а также контрольно-измерительные и сигнальные приборы
[Терминологический словарь по строительству на 12 языках (ВНИИИС Госстроя СССР)]
распределительный щит
—
[А.С.Гольдберг. Англо-русский энергетический словарь. 2006 г.]EN
distribution board
assembly containing different types of switchgear and controlgear associated with one or more outgoing electric circuits fed from one or more incoming electric circuits, together with terminals for the neutral and protective conductors.
[IEV number 826-16-08]FR
tableau de répartition, m
ensemble comportant différents types d'appareillage associés à un ou plusieurs circuits électriques de départ alimentés par un ou plusieurs circuits électriques d'arrivée, ainsi que des bornes pour les conducteurs neutre et de protection.
[IEV number 826-16-08]Distribution switchboards, including the Main LV Switchboard (MLVS), are critical to the dependability of an electrical installation. They must comply with well-defined standards governing the design and construction of LV switchgear assemblies
A distribution switchboard is the point at which an incoming-power supply divides into separate circuits, each of which is controlled and protected by the fuses or switchgear of the switchboard. A distribution switchboard is divided into a number of functional units, each comprising all the electrical and mechanical elements that contribute to the fulfilment of a given function. It represents a key link in the dependability chain.
Consequently, the type of distribution switchboard must be perfectly adapted to its application. Its design and construction must comply with applicable standards and working practises.
[Schneider Electric]Распределительные щиты, включая главный распределительный щит низкого напряжения (ГРЩ), играют решающую роль в обеспечении надежности электроустановки. Они должны отвечать требованиям соответствующих стандартов, определяющих конструкцию и порядок изготовления НКУ распределения электроэнергии.
В распределительном щите выполняется прием электроэнергии и ее распределение по отдельным цепям, каждая из которых контролируется и защищается плавкими предохранителями или автоматическими выключателями.
Распределительный щит состоит из функциональных блоков, включающих в себя все электрические и механические элементы, необходимые для выполнения требуемой функции. Распределительный щит представляет собой ключевое звено в цепи обеспечения надежности.
Тип распределительного щита должен соответствовать области применения. Конструкция и изготовление распределительного щита должны удовлетворять требованиям применимых стандартов и учитывать накопленную практику применения.
[Перевод Интент]
Рис. Schneider Electric
With Prisma Plus G you can be sure to build 100% Schneider Electric switchboards that are safe, optimised:
> All components (switchgear, distribution blocks, prefabricated connections, etc.) are perfectly rated and coordinated to work together;
> All switchboard configurations, even the most demanding ones, have been tested.
You can prove that your switchboard meets the current standards, at any time.
You can be sure to build a reliable electrical installation and give your customers full satisfaction in terms of dependability and safety for people and the installation.
Prisma Plus G with its discreet design, blends harmoniously into all tertiary and industrial buildings, including in entrance halls and passageways.
With Prisma Plus G you can build just the right switchboard for your customer, sized precisely to fit costs and needs.
With this complete, prefabricated and tested system, it's easy to upgrade your installation and still maintain the performance levels.
> The wall-mounted and floor-standing enclosures combine easily with switchboards already in service.
> Devices can be replaced or added at any time.
[Schneider Electric]С помощью оболочек Prisma Plus G можно создавать безопасные распределительные щиты, на 100 % состоящие из изделий Schneider Electric:
> все изделия (коммутационная аппаратура, распределительные блоки, готовые заводские соединения и т. д.) полностью совместимы механически и электрически;
> все варианты компоновки распределительных щитов, в том числе для наиболее ответственных применений, прошли испытания.В любое время вы можете доказать, что ваши распределительные щиты полностью соответствуют требованиям действующих стандартов.
Вы можете быть полностью уверены в том, что создаете надежные электроустановки, удовлетворяющие всем требованиям безопасности для людей и оборудования
Благодаря строгому дизайну, распределительные щиты Prisma Plus G гармонично сочетаются с интерьером любого общественного или промышленного здания. Они хорошо смотрятся и в вестибюле, и в коридоре.
Применяя оболочки Prisma Plus G можно создавать распределительные щиты, точно соответствующие требованиям заказчика как с точки зрения технических характеристик, так и стоимости.
С помощью данной испытанной системы, содержащей все необходимые компоненты заводского изготовления можно легко модернизировать существующую электроустановку и поддерживать её уровни производительности.> Навесные и напольные оболочки можно легко присоединить к уже эксплуатируемым распределительным щитам.
> Аппаратуру можно заменять или добавлять в любое время.
[Перевод Интент]The switchboard, central to the electrical installation.
Both the point of arrival of energy and a device for distribution to the site applications, the LV switchboard is the intelligence of the system, central to the electrical installation.
[Schneider Electric]Распределительный щит – «сердце» электроустановки.
Низковольтное комплектное устройство распределения является «сердцем» электроустановки, поскольку именно оно принимает электроэнергию из сети и распределяет её по территориально распределенным нагрузкам.
[Перевод Интент]Тематики
- НКУ (шкафы, пульты,...)
- электроснабжение в целом
EN
- branch distribution panel
- distributing board
- distributing panel
- distributing switchboard
- distribution bench
- distribution board
- distribution panel
- distribution switchboard
- gear
- keyboard
- PNL
- SB
- sw & d
- switchboard
- switchboard panel
DE
- elektrischer Verteiler, m
- Schalttafel
- Verteiler, m
FR
- tableau de distribution
- tableau de répartition, m
Англо-русский словарь нормативно-технической терминологии > switchboard
-
20 team
расчет; команда; экипаж, группа; отряд; ( рабочая) бригада; взаимодействие; см. тж. detachment, group, party, crewAlfa team (Special Forces) — команда «Альфа» (войск специального назначения)
Delta team (Special Forces) — команда «Дельта» (войск специального назначения)
Special Forces team, Atlantic Fleet — группа сил специального назначения Атлантического флота
Special Forces team, Pacific Fleet — группа сил специального назначения Тихоокеанского флота
technical assistance (field) team — (полевая) группа оказания военно-технической помощи "
underwater demolition (swimmers) team — группа [команда] боевых пловцов-подрывников
— air-ground combat team— CIA team— FA team— FAC team— gas team— medical support team— NBC team— radiation detection team— raiding team— sniper spotter-firer team* * *• команда
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Mobile operating system — A mobile operating system, also known as a mobile OS, mobile software platform or a handheld operating system, is the operating system that controls a mobile device or information appliance similar in principle to an operating system such as… … Wikipedia
Genera (operating system) — Genera Company / developer Symbolics OS family Lisp Machine OS Initial release 1982 … Wikipedia
Robotic Operating System — For other uses, see Ros ROS is an initialism for Robotic Operating System developed and marketed by Animusoft Corporation who specializes in creating robotic software solutions. Animusoft s ROS is capable of speech production/recognition, visual… … Wikipedia
ROS (Robot Operating System) — ROS Тип робототехника, ОС, библиотека Разработчики Willow Garage, Stanford Artificial Intelligence Laboratory Написана на C++, Python Операционная система Linux, Mac OS X Последняя версия … Википедия
Robot Operating System — ROS ist ein Betriebssystem für persönliche Roboter. Die Entwicklung begann 2007 am Stanford Artificial Intelligence Laboratory im Rahmen des Stanford AI Robot (STAIR) Projektes. Heute wird es hauptsächlich am Robotikinstitut Willow Garage… … Deutsch Wikipedia
Intelligence dissemination management — This article is part of a series on intelligence cycle management, and deals with the dissemination of processed intelligence. For a hierarchical list of articles, see the intelligence cycle management hierarchy. It is a classic maxim of… … Wikipedia
System i — Le serveur Application System/400 (plus connu sous le nom d AS/400, puis de iSeries et enfin de System i5) est un mini ordinateur de la gamme IBM. L AS/400 a été commercialisé le 21 juin 1988, il sera renommé eServer iSeries en 2000… … Wikipédia en Français
Intelligence Support Activity — patch Active 1981 Country United States … Wikipedia
Operating Manual for Spaceship Earth — Author(s) … Wikipedia
intelligence — /in tel i jeuhns/, n. 1. capacity for learning, reasoning, understanding, and similar forms of mental activity; aptitude in grasping truths, relationships, facts, meanings, etc. 2. manifestation of a high mental capacity: He writes with… … Universalium
Intelligence analysis management — This article deals with the roles of processing/analysis in the real world intelligence cycle as a part of intelligence cycle management. See Intelligence analysis for a discussion of the techniques of analysis. For a hierarchical list of… … Wikipedia
